Quả núc nác là quả gì? Quả núc nác làm món gì ngon?

Quả núc nác, một thứ quả dài dẹt thường có ở các tỉnh Tây Bắc. Không chỉ chế biến những món ăn ngon mang đậm hương vị núi rừng, quả núc nác còn là bài thuốc trị bệnh được lưu truyền bao đời.

Quả núc nác là quả gì?

Quả núc nác được người Thái các tỉnh Tây Bắc gọi chung là lịn ấng ca hay mák ấng ca. Quả núc nác dẹt và cong, có độ dài tầm 40 – 80 cm, rộng 5 – 7 cm, chủ yếu quả đậu vào mùa mưa. Từ quả núc nác, đồng bào Thái đã chế biến ra nhiều món ăn vừa dân giã, lại thơm ngon, lạ miệng.

Vào mùa núc nác, thường từ tháng 7 đến tháng 9 dương lịch, tức là mùa mưa ở Tây Bắc, bà con lên rừng lấy quả núc nác về đem đốt lên trên than củi, cho hơi cháy phồng đều phần ngoài, sau đó dùng dao gọt hết phần cháy xém, rửa sạch sẽ, rồi đem thái ngang quả thành từng miếng nhỏ bằng ngón tay. Núc nác được ăn gém với lá chát, lá lốt, lá gừng chấm chẳm chéo (loại nước chấm được giã kết hợp từ nhiều loại gia vị của người Thái) rất ngon, vừa có vị hơi đăng đắng của quả núc nác, hoà cùng vị ngọt chát của lá gém, nồng cay của vị chẳm chéo, ai đã từng ăn khó mà quên.

Cách chế biến quả núc nác

Núc nác nướng

Quả núc nác tươi hái xuống được nướng trên bếp than hoặc đốt rơm nướng. Đến khi lớp vỏ bên ngoài cháy đen thì phần thịt bên trong cũng chín và có mùi thơm rất đặc biệt. Dùng dao cạo sạch lớp muội than bên ngoài đi là có thể ăn được. Núc nác nướng vị đắng nhẹ nhưng lại hậu ngọt phía sau, ai không ăn được thì chê nhưng ai đã ăn được lại cực nghiền. Núc nác nướng chấm cùng tương bần, chấm muối ớt đâm đều ngon.

Núc nác nướng trên bếp than cho cháy đen lớp vỏ ngoài

Cạo sạch lớp muội than là có thể thưởng thức

Nộm núc nác

Món nộm núc nác, tiếng Tày gọi là Phắc cả nỗm, vị đắng đặc biệt nhưng từ già trẻ nhỏ ai cũng mê. Núc nác sẽ được làm chín bằng cách nướng, có người lại đem luộc chín nhưng sẽ không thơm bằng. Sau đó, thái núc nác thành từng miếng nhỏ. Núc nác được nộm cùng thịt lợn, tai lợn, thịt bò đều được. Không thể thiếu các loại rau thơm và ít lạc rang giã dập.

Núc nác xào thịt

Cầu kỳ hơn là món núc nác xào thịt bò, hay núc nác xào thịt lợn. Với những cách chế biến đơn giản hay phức tạp tùy thuộc vào thói quen nấu nướng cùng sự sáng tạo trong quá trình chế biến của người nội trợ. Dù làm nộm, hay xào, để núc nác dậy mùi thơm thì đều nướng qua trên bếp củi đến khi vỏ cháy xém, rồi mới đem ra chế biến. Núc nác khi ăn sẽ có vị đắng nhẹ, cùi giòn mềm, khi kết hợp với các gia vị sẽ mang đến hương vị rất đặc biệt. Một chút ngăm ngăm đắng, chút ngọt hậu vị, lạ miệng và kích thích vị giác.