Cúng giao thừa là nét đẹp trong văn hóa thờ cùng người Việt được gìn giữ bao đời nay. Một mâm cúng giao thừa gồm những gì? Có sự khác nhau trong mâm cúng giao thừa trong nhà và ngoài trời hay không?
Nội dung
Nguồn gốc, ý nghĩa của cúng giao thừa
Đêm giao thừa được xem là khoảng thời gian thiêng liêng nhất trong năm, khoảng thời gian chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Đây là khoảng thời gian yên bình, cả gia đình sum họp quây quần bên nhau, tiễn trừ năm cũ với những muộn phiền xui xẻo để đón một năm mới may mắn, tốt lành.
Lễ cũng giao thừa hay còn gọi là Trừ tịch – một trong những lễ quan trọng nhất dịp Tết Nguyên Đán của người Việt. Lễ cúng được thực hiện vào những giây phút chuyển giao năm cũ và năm mới, với ý nghĩa “tống cựu nghinh tân”, tức là tiễn đưa vị thần năm cũ và nghênh đón vị thần năm mới. Cầu xin các vị thần linh phù hộ cho cả gia đình năm mới hạnh phúc, bình an, tài lộc.
Theo phong tục cổ truyền của người Việt, lễ giao thừa được tổ chức để nghênh đón các vị Thiên binh (bao gồm 12 vị Hành khiển), đây là những Phán quan nhà trời tượng trưng cho 12 con giáp luân phiên nhau trông coi hạ giới. Mỗi năm sẽ có một vị quan Hành khiển cai quản, năm tiếp sẽ tới lượt vị quan tượng trưng cho con giáp liền sau. Sau khi hết chu kì 12 con giáp thì lại quay về vị quan tượng trưng cho năm con Tý. Vào thời khắc chuyển giao năm mới này, các vị quan cũ sẽ bàn giao công việc cai quản lại cho vị quan mới tiếp nhận. Theo đó, dựa vào tấu sớ của quan Hành khiển báo cáo mà Ngọc Hoàng sẽ trừng phạt hay ban phước cho gia chủ.
Vào thời khắc giao thừa, mỗi gia đình đều chuẩn bị những mâm cúng đầy đủ, sang trọng nhất để tiếp đón vị quan, mong quan sẽ mang đến nhiều tốt đẹp, may mắn cho gia đình. Hơn nữa, lễ cúng giao thừa còn là dịp để con cháu rước ông bà tổ tiên về ăn Tết cùng con cháu, cả nhà cùng nhau sum họp trong thời khắc hạnh phúc này.
Mâm cúng giao thừa trong nhà gồm những gì?
Với những ý nghĩa thiêng liêng của lễ cúng giao thừa ở trên thì việc chuẩn bị một mâm cũng giao thừa đầy đủ vô cùng quan trọng với mỗi gia đình. Mâm cũng không cần phải “mâm cao cổ đầy”, hay toàn “sơn hào hải vị” nhưng phải đầy đủ, trang nghiêm và thật thành tâm để đem lại những điều tốt lành nhất.
Thông thường, lễ cũng giao thừa được tiến hành cả ngoài trời và trong nhà. Mâm cúng giao thừa sẽ khác nhau tùy theo phong tục từng vùng miền. Ví dụ mâm cúng giao thừa miền Bắc sẽ có canh măng giò heo hay miến gà thì người miền Nam sẽ có canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho hột vịt….Về cơ bản, một mâm cúng giao thừa trong nhà sẽ bao gồm:
Mâm cỗ mặn
+ Gà trống luộc
+ Xôi
+ Bánh chưng (bánh tét)
+ Giò (giò lụa hoặc giò tai)
+ Nem rán
+ Bát canh (canh mọc, canh măng…)
Mâm cỗ ngọt
+ Mâm ngũ quả
+ Mứt Tết
+ Bánh kẹo
+ Bia, rượu, nước ngọt
+ Lọ hoa tươi
+ Đèn, nến
Mâm cúng giao thừa ngoài trời gồm những gì?
Ngoài nghi thức cúng giao thừa trong nhà, người Việt còn chuẩn bị một mâm cúng giao thừa ngoài trời. Nghi thức này được tiến hành ở giữa sân, trên sân thượng hay trước cửa nhà. Gia chủ phải cúng giao thừa ngoài trời trước rồi mới cúng giao thừa trong nhà. Các lễ vật cần được sắp xếp trang trọng, chỉn chu để thể hiện lòng thành của gia chủ. Một mâm cúng giao thừa ngoài trời cơ bản sẽ gồm có:
+ Gà trống luộc (hoặc thịt lợn luộc)
+ Xôi hoặc bánh chưng, bánh tét
+ Mâm ngũ quả
+ 2 cây đèn (hoặc nến)
+ Trầu, cau
+ Trà, thuốc
+ Rượu
+ Muối, gạo
+ Lọ hoa nhỏ
Ngoài ra, gia chủ có thể chuẩn bị thêm quần áo, mũ giấy cho các vị thần linh cùng với tiền vàng giấy. Mâm lễ được đặt trên một chiếc bàn đủ lớn, mặt bàn trải tấm vải vàng sang trọng. Nếu có sớ thì bạn xếp vào mâm lễ luôn sau đó hóa cùng tiền vàng nhé. Mâm lễ cúng giao thừa ngoài trời chỉ nên đặt theo hướng Bắc hoặc hướng Đông, sở dĩ như vậy vì hướng Bắc để cúng Thượng Đế còn hướng Đông để cúng Thiên Tử.
Văn khấn giao thừa xuân Nhâm Dần 2022 đầy đủ
Văn khấn giao thừa trong nhà 2022
Văn khấn giao thừa ngoài trời 2022
Một số mâm cúng giao thừa đầy đủ
Tết Nhâm Dần 2022 chỉ còn vài ngày nữa thôi. Tùy thuộc vào điều kiện kinh tế, thời gian mà mỗi gia đình có thể chuẩn bị mâm cỗ cúng giao thừa khác nhau. Bạn có thể tham khảo một số mâm cũng giao thừa đơn giản dưới đây nhé:
Hi vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ về nguồn gốc, ý nghĩa cũng như một mâm cúng giao thừa gồm những gì rồi chứ. Lưu ý mọi việc tiến hành đều mang tính lễ nghi, tránh có sự mê tín dị đoan, quan trọng nhất vẫn là tấm lòng thành kính của các thành viên trong gia đình.
Để lại một bình luận